Voet en enkel

Wat?

Een 'pes planus', is een voet waarbij de binnenboog van de voet volledig verdwenen is, en dus contact maakt met de grond. Het is meestal een aangeboren, soms erfelijke aandoening die aanleiding kan geven tot pijnklachten en vermoeidheid. Maar het kan echter ook een verworven progressieve aandoening zijn. Het is dus van belang het probleem te situeren naargelang de leeftijd.

BIJ KINDEREN
Hetgeen wij meestal bij kinderen als een platvoet omschrijven is een eerder banale en in vele gevallen normale (tussen de leeftijd van 2 tot 5 jaar) doorzakken van het voetgewelf. Veelal is er een spontaan en natuurlijk herstel van de voetboog na die leeftijd vast te stellen. Een specifieke behandeling is veelal niet vereist na een eerste orthopedische evaluatie en volstaat een afwachtende houding. 

Soms zijn er toch klachten zoals pijn of vermoeidheid, die het dragen van tijdelijke steunzolen kunnen verantwoorden. Soms stelt men niet zozeer een doorzakken vast van de voetboog maar eerder het naar binnen rollen van de voet bij het stappen. Men noemt dit ook een hyperpronatie van de voet. Dit stappatroon kan worden gecorrigeerd met het dragen van een tijdelijke steunzool.

De mobiliteit van de voet dient te worden gecontroleerd om onderliggende oorzaken van de planusvoet uit te sluiten. In sommige gevallen kan het nodig zijn daar heelkundige correcties te overwegen op hetzij pezen, botstructuren om de anatomie te herstellen.

BIJ VOLWASSENEN
Bij volwassenen kan een platvoet problematisch worden. Door een toenemende belasting van het binnen gedeelte van de voet ontstaat een abnormaal belasten van bepaalde structuren langs de voetboog. De elementen die de voetboog moeten steunen, meerdere middenvoetsbeenderen en de pezen, verliezen hun stevigheid. De gewrichten tussen de beenderen vertonen soms pijnlijke ontstekingen, beginnen tekenen van artrose te vertonen en ook de peesstructuren veroorzaken pijn, met ontsteking, zwelling en ongemak.

Hoe behandelen?

Bij het kind zal zich dan ook veelal richten op het onderkennen van onderliggende problemen, en zo nodig aanpassen van de schoenen, eventueel steunzolen. In zeldzame gevallen kan een heelkundige tussenkomst nodig zijn om de voetboog in een betere conditie te krijgen om latere problemen te voorkomen.

Bij volwassenen dient de 'pijnlijke' platvoet te worden behandeld, hetzij met het dragen van corrigerende steunzolen, geplaatst in een goede stabiele schoen (soms orthopedische schoenen), hetzij met een tijdelijke immobilisatie in gips (tijdens een acute fase en ter bescherming van bvb. een peesontsteking)), of hetzij met een heelkundige stabilisatie. Deze ingrepen omvatten dan veelal een combinatie van technieken op de pezen en de beenderen (osteotomie, artrodese, peestransfers,..) met als doel de voet terug in een meer fysiologische verhouding te brengen bij het belasten. Deze ingrepen zijn veelal ingrijpend en vergen een lange revalidatie duur.

Nadien?

Afhankelijk van de herstelprocedure die heelkundig werd doorgevoerd zal al dan niet een langdurige rust moeten worden gerespecteerd, veelal op basis van een gipsverband dat gedurende meerdere weken wordt behouden. Het herstel van een dergelijke ingreep duurt veelal meerdere maanden vooraleer met een functioneel stabiele toestand bekomt.