Wat?
Wanneer er een letsel optreedt van de gewrichtsbanden die het sleutelbeen op zijn plaats houden (vaak na een val zoals met de fiets), treedt er een zogenaamde AC-luxatie op. Deze worden ingedeeld in verschillende stadia:
Graad 1 is een uitrekking van een of meerder gewrichtsbanden.
Er is geen probleem wat de stabiliteit van het sleutelbeen betreft, maar er is pijn.
Graad 2 is een inscheuring van een gedeelte van de gewrichtsbanden, maar 1 van de 3 banden blijft intakt. Hierdoor treedt er gedeeltelijke instabiliteit op: wannneer men duwt op het uiteinde van het sleutelbeen, kan een beperkte op en neerwaartse beweging opgewekt worden die pijnlijk is.
De kans op blijvende pijn na de initiële behandeling is groter dan bij graad 1 letsels.
Graad 3 letsels zijn gekenmerkt door een volledige doorscheuren van alle gewrichtsbanden die het uiteinde van het sleutelbeen op zijn plaats houden: het sleutelbeen staat thv de schouder duidelijk omhoog. Er is pijn en duidelijk funktieverlies in de schouder.
Er bestaan nog verdere gradaties (graad 4 t/m 6) waarbij de bovenliggende spieren doorgescheurd zijn, de huid onderbroken is of het sleutelbeen naar achteren toe ontwricht is. In al deze gevallen dient heelkundig ingegrepen te worden.
Hoe behandelen?
Graad 1 en 2:
De behandeling bestaat uit louter pijnstilling en de schouder zo snel mogelijk doen bewegen. Bijna altijd verdwijnt de pijn over 3 tot 6 weken; het letsel geneest spontaan.
Zeldzaam is er blijvende pijn nadien doordat er toch letsels in het gewricht zijn opgetreden. In dit geval zijn 1 of meerdere infiltraties in het AC-gewricht aangewezen.
In minder dan 10% van de gevallen blijft de pijn aanwezig ondanks infiltraties. Een arthroscopie van het AC-gewricht kan dan een definitieve oplossing brengen. Hierbij wordt de meniscus in het gewricht verwijderd, en wordt een klein stukje van het uiteinde van het sleutelbeen arthroscopisch verwijderd (zogenaamde “distale clavicularesektie” of Mumford plastie).
Na deze ingreep mag onmiddellijk gerevalideerd worden; een immobilisatie is niet echt nodig. Werkhervatting is afhankelijk van de aard van het werk: tussen de 2 en 8 weken (bureelwerk versus zwaar werk in de bouw).
Graad 3 en hoger:
Bij actieve en sportieve (jonge) mensen raden wij een arthroscopische procedure aan vanaf graad III, ongeacht of er begeleidende letsels zijn. Indien de behandeling relatief snel kan ingesteld worden kan dit vaak via kijkoperatie worden aangepakt. Op latere tijd dient een open procedure verricht te worden.
